Nisan Ayında 36 İl Don Tehlikesiyle Karşı Karşıya Kaldı! İşte O İller...

Türkiye çapında nisan ayında sıcaklıkların sıfırın altına düşmesi ve kar yağışı nedeniyle 36 ilde zirai don yaşandı, birçok tarım ürünü zarar gördü.

Önemli Noktalar:

• Türkiye genelinde 36 il, son günlerdeki soğuk hava dalgası ve kar yağışının ardından yaşanan zirai don olayından olumsuz etkilendi.
• Başta kayısı, üzüm, elma, fındık, ceviz, kiraz, badem ve dut olmak üzere çok sayıda tarım ürününde ciddi hasarlar meydana geldi.
• İlgili Tarım ve Orman Müdürlükleri ile diğer yetkili kurumlar, etkilenen bölgelerde hasar tespit çalışmalarına başladı.
• Özellikle Malatya (kayısı), Niğde (elma), Adıyaman (badem) ve Karadeniz (fındık) gibi önemli üretim merkezlerinde büyük kayıplar yaşanmasından endişe ediliyor.
• Çiftçiler, dona karşı çeşitli önlemler almaya çalışsa da, sıcaklıkların aşırı düşmesi nedeniyle bu çabaların yetersiz kaldığı belirtildi.
• Sigortalı üreticilerin hasar ihbarlarını TARSİM'e yapmaları gerektiği hatırlatıldı.

Son dönemde etkili olan kar yağışı ve düşük sıcaklıklar nedeniyle Türkiye genelinde 36 ilde tarım alanlarında zirai don meydana geldi.

Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki Etkiler

Malatya ve Elazığ illeri, zirai dondan etkilenen bölgeler arasında yer aldı. Özellikle Türkiye'nin önemli kayısı üretim merkezi olan Malatya'da, kayısı ağaçları don nedeniyle ciddi zarar gördü. Malatya Valisi Seddar Yavuz, konuyla ilgili olarak ilgili kurum ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileriyle bir toplantı düzenledi. Toplantı sonrası yaptığı açıklamada Vali Yavuz, zirai donun başta kayısı olmak üzere pek çok tarım ürününde hasara yol açtığını ifade ederek, "Zarar tespit çalışmaları sahada yapılmaya başlandı." dedi. Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Sami Er de zarar gören kayısı bahçelerinde incelemelerde bulundu. Başkan Er, "Malatya, gerçekten çok büyük zirai don olayı ile karşı karşıya kaldı. Malatya merkezde hava sıcaklığı sıfırın altında 6-7 dereceye kadar düştü. Rakımı yüksek bölgelerimizde sıcaklık daha da fazla düşmüştür. İklim koşulları dünya kayısı ticaretinin en önemli ili olan Malatya kayısısına çok büyük bir darbe vurmuş oldu." şeklinde konuştu.

Elazığ'da ise don olayından en çok badem, üzüm ve kayısı ağaçları etkilendi. İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ekipleri, meydana gelen zararın boyutunu belirlemek için çalışmalara başladı. Keban ilçesine bağlı Akçatepe köyünün muhtarı Hadi Fırat, köydeki meyve ağaçlarının dondan zarar gördüğünü belirterek, "Gece kar yağışından sonra don yaşandı. Bundan dolayı meyve ağaçları zarar gördü. Meyveler dondan karardı, çiçekler de döküldü." dedi.

Erzincan'da merkez ve Üzümlü ilçesinde kayısı ve kiraz, Kemaliye'de ceviz, badem, üzüm ve bazı sebze fideleri, Tercan'da meyve ağaçları ve hububat, Kemah'ta ceviz, kayısı ve diğer meyveler, Refahiye'de kayısı, kiraz, erik, Çayırlı'da vişne bahçeleri ve İliç'te kayısı, ceviz, armut, kiraz, badem, yulaf zirai dondan etkilendi. Erzurum'da arpa ve kayısı, Tunceli'nin Çemişgezek ilçesinde ise dut bahçeleri zarar gördü.

Ege Bölgesi'ndeki Durum

Manisa'da, özellikle Saruhanlı, Turgutlu, Salihli ve Alaşehir gibi birçok ilçede sıcaklıkların sıfırın altına düşmesi, üzüm bağları ve diğer tarım arazilerinde hasara yol açtı. Kentte üzümün yanı sıra kiraz, kayısı ağaçları ile domates, kavun, karpuz gibi ürünlerin de dondan etkilendiği bildirildi. Turgutlu Ovası'nda zarar gören üzüm bağlarında hasar tespiti başlatıldı.

İzmir'in Menemen, Aliağa ve Selçuk ilçelerinde üzüm bağları, Kemalpaşa ilçesinde ise kiraz ağaçları zirai dondan zarar gördü. Bölgedeki hasar tespit çalışmaları devam ediyor.

Uşak'ta zirai don nedeniyle 74 bin 439 dekarlık alanda yetiştirilen badem, ceviz, kayısı, erik, üzüm ve vişne ağaçlarında önemli ölçüde zarar oluştuğu ifade edildi.

Denizli'nin Pamukkale, Güney ve Çal ilçelerinde elma, kayısı ve üzüm bahçelerinde soğuk hava nedeniyle hasarlar meydana geldi.

Marmara Bölgesi'ndeki Hasarlar

Bursa'nın Mudanya ilçesinde de zirai don meyve ağaçlarına zarar verdi. Mudanya Ziraat Odası Başkanı Zekai Samast, yaşanan don olayının üreticileri olumsuz etkilediğini belirtti. Meyve ağaçlarında yüzde 50'ye yakın hasar olduğunu ifade eden Samast, "Üzüm bağları ve şeftali ağaçlarında büyük kayıplar var. Çiftçilerimizin desteklenmesi şart." dedi. Işıklı Mahallesi Muhtarı Tarık Şengül, özellikle incir arazilerinde büyük zarar olduğunu söylerken, üretici Mehmet Adıgüzel de 800'den fazla incir ağacının çiçeklenme döneminde dondan etkilendiğini dile getirdi. Mudanya İlçe Tarım ve Orman Müdürü Ergün Karadağ, sahada incelemelere başladıklarını bildirdi.

Eskişehir'in Mihalıççık ilçesinde kiraz ve ceviz bahçeleri zarar gördü. Bilecik'in Osmaneli ve İnhisar ilçelerinde ise başta şeftali olmak üzere birçok meyve ağacı dondan etkilendi.

Çanakkale'nin Bayramiç ilçesinde zirai don, elma başta olmak üzere üzüm ve Trabzon hurmasını vurdu.

Yalova'da zirai dondan en çok Altınova ilçesi etkilenirken, ilk belirlemelere göre kivi, erik ve Trabzon hurması zarar gördü. Çınarcık ilçesine bağlı Kocadere ve diğer ilçelerde de zarar gören ürünlerin tespiti için İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ekiplerince çalışma başlatıldı.

Tekirdağ'da filizlenmeye başlayan üzüm bağlarında zirai don nedeniyle hasar oluştu. Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ekipleri, Şarköy ilçesindeki bağlarda incelemeler yaparak zararı tespit etti ve üreticileri dona karşı tedbirler konusunda bilgilendirdi.

İç Anadolu Bölgesi'ndeki Etkiler

Türkiye'nin önemli elma üretim merkezlerinden Niğde'de soğuk hava ve zirai don nedeniyle elma bahçeleri zarar gördü. Niğde Elma Üreticileri Birliği Başkanı Atilla Kaplan, "Geçen yıl sıcaklık, bu yıl da 11 Nisan'da böyle bir soğuğun olması gerçekten çok yaşadığımız bir şey değil. Geçen sene 350 bin tonlara düştük, bu yıl onun da aşağısına düşeceğiz. Öyle gözüküyor. Gerçekten çok ekstrem bir soğuktu." şeklinde konuştu.

Karaman'da da zirai don nedeniyle elma ağaçları hasar aldı. Karaman Ziraat Odası Başkanı Mehmet Bayram, incelemeler sonrası yaptığı açıklamada, düşük sıcaklıklar nedeniyle elma ağaçlarında zarar oluştuğunu belirtti. Karaman'da yaklaşık 250 bin dekar alanda 16 milyon elma ağacı bulunduğunu aktaran Bayram, "Elma bahçelerinde sabaha kadar üreticilerle diyalog halindeydik. Üreticiler ellerinden geldiği kadar önlemler almaya çalıştı. Bahçelerde pervaneler çalıştırıldı, lastik ve saman balyası yakıldı. Sulama da yapıldı. Tabii bunlar yeterli olmadı." dedi. Bayram, hasar tespit çalışmalarının İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ekiplerince yapılacağını ekledi.

Aksaray'da zirai don, domates ve biber seraları ile ekimi yeni yapılmış ayçiçeği ve şeker pancarını etkiledi.

Konya'da meyve bahçeleri ve bazı tarım ürünleri dondan zarar gördü, ekiplerin saha incelemeleri sürüyor.

Türkiye'nin önde gelen ceviz üretim merkezlerinden Kırşehir'in Kaman ilçesi ve çevresindeki ceviz bahçeleri de zirai dondan etkilendi.

Batı Karadeniz Bölgesi'ndeki Zararlar

Sakarya'nın Geyve, Pamukova ve Taraklı ilçelerinde meyve ve sebzeler zirai dondan zarar gördü. Fındık bahçelerinin de yoğun olduğu ilde, zarar gören ürünlerin oranının tespiti için çalışmalar yürütülüyor. Adapazarı Ziraat Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ercan Ateş, Sakarya genelinde meyve ve sebzelerin büyük oranda zarar gördüğünü ifade etti. Donun özellikle üzüm, erik, ayva, şeftali ve cevizde büyük hasara yol açtığını belirten Ateş, "Fındıklar da zarar gördü, fındıklardaki zarar tespit çalışmaları sürüyor." dedi.

Karabük'te son günlerde etkili olan zirai dondan özellikle meyve ve bağ alanları etkilendi. Sıcaklıklar merkezde sıfırın altında 2, ilçelerde ise 5 dereceye kadar düştü. En çok ceviz ağaçları ve bağ alanları zarar görürken, kiraz, armut ve elma da etkilenen ürünler arasında yer aldı. İl Tarım ve Orman Müdürlüğü hasar tespit çalışmalarına başladı.

Düzce'nin yüksek kesimlerinde fındık başta olmak üzere yaban mersini, frambuaz ve frenk üzümü gibi meyveler zirai dondan etkilendi. Özellikle Yığılca ve Kaynaşlı ilçelerindeki fındık ağaçlarının zarar gördüğü tespit edildi.

Bolu'da 11-12 Nisan tarihlerinde sıcaklıkların sıfırın altına düştüğü bölgelerde 12-14 saat süren zirai don yaşandı. Elma, armut, kiraz, asmalar ve fındık dondan zarar gördü. En çok etkilenen ilçelerin Seben, Mudurnu ve Göynük olduğu bildirildi.

Doğu Karadeniz Bölgesi'ndeki Durum

Ziraat Mühendisleri Odası Trabzon Şube Başkanı Cemil Pehlevan, kentin yüksek kesimlerinde zirai don yaşandığını belirtti. Fındık başta olmak üzere diğer meyvelerde etkili olan dona ilişkin Pehlevan, "Gözlemlediğimiz kısmi bir hasar var. Bir süre sonra yapılacak çalışmalarda ne kadar hasar olduğu daha net bir şekilde tespit edilecektir." dedi.

Ordu İl Tarım ve Orman Müdürü Kemal Yılmaz, soğuk hava ve zirai don nedeniyle fındık bahçelerinin zarar gördüğünü söyledi. Ekiplerin incelemelerinin sürdüğünü belirten Yılmaz, "Oluşan sıcaklık değerlerinden hareketle 250 rakıma kadar zirai don olmadı. Sıcaklık sıfırın altında 2 ve 4 derece olan 250 ile 500 rakım arasında kısmen ve bazı lokal yerlerde fındık bahçeleri zirai dondan olumsuz etkilendi. 500 rakım ve üzerinde hava sıcaklıkları sıfırın altında 8 ile 10 dereceleri gördüğü için fındık bahçeleri zarar gördü." diye konuştu. Yılmaz, hasarın boyutunun birkaç hafta içinde netleşeceğini ekledi.

Rize'de Nisan ayında etkili olan kar yağışı ve soğuk hava nedeniyle çay bahçeleri zarar gördü. Ziraat Odası Başkanı Bünyamin Arslan, "Son günlerde kentte görülen kar yağışı ve hissedilen soğuktan nedeniyle erken filizlenen çay bahçeleri maalesef bu durumdan olumsuz etkilendi." dedi. Arslan, güneş alan sahil bölgelerindeki çay bahçelerinin daha erken filizlendiğini de belirtti.

Giresun Ziraat Odası Başkanı Nurittin Karan, bölgedeki kar yağışı sonrası fındık bahçelerinde zirai don yaşandığını ifade etti. Yaptığı yazılı açıklamada Karan, gözlemleri sonucu donun 500 ve üzeri rakımda etkili olduğunu, bahçelerdeki nihai durumun ilerleyen günlerde ortaya çıkacağını belirtti.

Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerindeki Etkiler

Kahramanmaraş'ta son günlerde hava sıcaklığının sıfırın altında 13 dereceye kadar düşmesi sonucu oluşan zirai don, tarım alanlarına zarar verdi. İl Tarım ve Orman Müdürlüğü'nden alınan bilgiye göre, il genelinde elma, ayva, ceviz, badem, kayısı, Antep fıstığı, kiraz, üzüm ve zeytin ürünleri dondan etkilendi. Ekiplerin sahadaki zarar tespit çalışmaları sürüyor.

Türkiye'nin en büyük badem üretim merkezlerinden biri olan Adıyaman'da, son günlerdeki soğuk hava ve zirai don nedeniyle badem ağaçları zarar gördü. İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ekipleri, kent merkezi ve 8 ilçede zarar tespit çalışmalarını sürdürüyor.

Orta Karadeniz ve İç Anadolu Geçiş Bölgesi

Amasya Valiliği, ilde yaşanan zirai don olayına ilişkin hasar tespit ve raporlama çalışmalarının başlatıldığını duyurdu. Açıklamada, soğuk hava ve kar yağışının tarım alanlarında zirai dona neden olduğu, başta kiraz ve ceviz olmak üzere şeftali, elma, kayısı, nektarin gibi birçok meyve üretim alanının olumsuz etkilendiği belirtildi. Suluova Tarım ve Orman İlçe Müdürü Tacettin Özmen, meyve ağaçlarında büyük oranda zarar olduğunu ve tam tespitin ilerleyen günlerde netleşeceğini söyledi.

Tokat genelinde yaşanan zirai don nedeniyle meyve ağaçlarında büyük zarar oluştuğu ve ekiplerin hasar tespit çalışmalarına başladığı öğrenildi.

Çankırı'da 11-12 Nisan'da etkili olan soğuk hava nedeniyle kiraz, elma, erik, badem, ceviz ağaçları ile üzüm bağları zirai dondan etkilendi. Tarım ve Orman İl Müdürlüğü ekipleri hasar tespit çalışmalarını sürdürüyor.

Hava sıcaklıklarının sıfırın altında 11 dereceye kadar düştüğü Çorum'da meyve ağaçları büyük oranda zirai dondan etkilendi. Özellikle Oğuzlar ilçesindeki ceviz ağaçlarının zarar gördüğü öğrenildi. İl Tarım ve Orman Müdürlüğü hasar tespit çalışmalarına başlarken, net hasarın hafta içinde belirlenmesi bekleniyor.

Batı ve Orta Karadeniz'in Kıyı ve İç Kesimleri

Kastamonu kent merkezi ve ilçelerinde fındık, elma, armut, ceviz ve erik ağaçları zirai dondan etkilendi. Soğuk hava etkisini sürdürürken, hasar tespit çalışmaları devam ediyor.

Samsun Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, son günlerde sahil kuşağındaki ilçelerde 500 rakım ve üzeri alanlarda sıcaklığın sıfırın altında 5,8 dereceye kadar düştüğünü belirtti. Bu durumun özellikle ekonomik değeri yüksek fındık alanlarında zarara yol açtığını ifade eden Sağlam, "Şu anda bölgede kar örtüsü mevcut olup gerçek zarar kar örtüsünün kalkmasıyla netleşecektir." dedi.

Zirai dondan etkilenen çiftçilerin, ilgili Tarım ve Orman il ve ilçe müdürlüklerine başvurmaları gerektiği, sigortalı üreticilerin ise Alo TARSİM 172 İhbar Hattı'na veya acentelerine hasar ihbarında bulunabilecekleri hatırlatıldı.

Kaynak: KRTTV